Conclusie Hilversumse Rekenkamer over status energietransitie
De Hilversumse Rekenkamer presenteerde in januari 2021 de onderzoeksresultaten over de betrokkenheid van inwoners bij de warmte- en energietransitie. Met dit onderzoek wil de rekenkamer antwoord geven op de vraag hoe de gemeente Hilversum haar rol in de warmtetransitie ziet, wat andere partijen en inwoners hierin van de gemeente verwachten, welke bewonersinitiatieven er reeds zijn en hoe deze ondersteund worden vanuit de gemeente.
De onderzoekers zijn in 2019 begonnen met een analyse van verschillende beleidsstukken en subsidieaanvragen en de inventarisatie van bewonersinitiatieven. Aan de hand van een aantal casussen heeft in 2020 een nadere verdieping plaatsgevonden naar de resultaten en de inmiddels opgedane ervaringen met bewonersinitiatieven. Om inzicht te krijgen in wat inwoners van hun gemeente verwachten in de warmtetransitie en of zij weten waar ze terecht kunnen voor advies en ondersteuning, is in 2020 een peiling onder burgers uitgevoerd.
Conclusie persbericht van de Rekenkamer: Inwoners lopen nog niet warm voor een aardgasvrij Hilversum in 2040.
Volgens het klimaatakkoord moeten alle gemeenten een plan maken om hun gemeente ‘van het aardgas af te halen’. Iedere gemeente moet gaan bijdragen aan de regionale en uiteindelijk de landelijke opgave om de uitstoot van CO2 te verminderen. Het is de doelstelling van de gemeente Hilversum dat in 2040 alle huishoudens aardgasloos zijn. Deze doelstelling heeft verstrekkende gevolgen voor de inwoners van Hilversum en vergt een zorgvuldige voorbereiding. In deze voorbereiding moet de gemeente intensief samenwerken met netbeheerders, marktpartijen, woningbouwcorporaties en energiecoöperaties. Het is
de taak van de gemeente om deze samenwerking te regisseren en de inwoners daarbij te betrekken. De gemeente heeft de inwoners niet alleen nodig om ‘van het gas af te gaan’, maar ook om mee te denken over de beste oplossing per wijk, de manier om daarover met inwoners in gesprek te gaan en tot besluitvorming te komen. De vraag voor gemeenten is dan ook: hoe krijg je inwoners in beweging en hoe kun je al actieve groepen inwoners ondersteunen?
Onderzoek
De rekenkamer heeft onderzocht hoe de gemeente Hilversum haar rol in de warmtetransitie ziet, wat andere partijen en inwoners hierin van de gemeente verwachten, welke bewonersinitiatieven er reeds zijn en hoe deze ondersteund worden vanuit de gemeente. Hiervoor heeft de rekenkamer in 2020 o.a. een peiling onder burgers uitgevoerd.
Conclusies en aanbevelingen
De rekenkamer concludeert dat:
- alle partijen eigen doelen en wensen hebben. De gemeente zoekt naar manieren om deze te verbinden om in 2040 uiteindelijk aardgasvrij te zijn;
- de gemeente rekent op initiatieven vanuit de samenleving, zonder daarop te sturen;
- de bestaande bewonersinitiatieven de belangen van een kleine groep enthousiastelingen behartigen. De overige inwoners – de grootste groep – weten de gemeente nauwelijks te vinden;
- de gemeenteraad veel informatie krijgt over de warmte- en energietransitie, maar moeite heeft om door de bomen het bos te zien.
De rekenkamer beveelt daarom aan om:
- inwoners beter bij het onderwerp te betrekken;
- de samenwerking met energiecoöperaties verder te professionaliseren;
- de sturing op het einddoel te verbeteren door plannen, activiteiten en resultaten verder te concretiseren. Een belangrijk moment hiervoor is de vaststelling van de Transitievisie Warmte door de gemeenteraad in het vierde kwartaal van 2021.
Het rapport (65 blz.) is hier terug te vinden op de site van de gemeente. Het College van Burgemeester en Wethouders heeft hierop gereageerd (lees hier verder).
Dit filmpje vat samen, hoe de verandering van energieverbruik van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen (zon, wind) in Hilversum kan uitpakken: