De Creatieve Vastgoedontwikkelaar
De energietransitie spannend maken. Dat is een doel dat ‘Hilversummooimaker’ Raoul van de Wetering zichzelf stelde toen Makeltrent (het familiebedrijf waar van de Wetering werkzaam is) in het bezit kwam van een woonhuis met een tweetal koelcellen.
De overgang van een energiesysteem gebaseerd op fossiele energie naar een systeem gebaseerd op duurzame en CO2-neutrale energiebronnen is misschien wel een duidelijke definitie van de energietransitie. Maar hoe tof zou het verhaal worden als ze deze koelcellen, die dus al goed geïsoleerd zijn, kunnen ombouwen tot energiezuinige appartementen?
Door de herontwikkeling van dit huis aan de Tweede Nieuwstraat te zien als experiment, konden Van de Wetering en zijn team losgaan op de energietransitie: van hemelwatertanks tot warmteterugwinsystemen, maar natuurlijk ook ‘gewoon’ zonnepanelen en isolatie. Alles wat ze konden vinden om van de appartementen een zo circulair mogelijk systeem te maken hebben ze uitgeprobeerd. En daar leerden zij een hoop van.
Het maakte Van de Wetering zo enthousiast dat hij zeker weet dat hij ook bij volgende projecten vol blijft inzetten op de energietransitie. En ook dat hij anderen zover wil krijgen om vooral ‘lekker aan de slag te gaan’. Van de Wetering – initiator achter verschillende streetartkunstwerken die de laatste tijd in Hilversum opduiken – besloot deze kunstvorm ook hier in te zetten: een meterslange graffitimuur, gemaakt door Eric van der Vegt, die als een groene golf naar de appartementen loopt.
Benieuwd geworden? Neem zelf een kijkje bij de Groene Golf en ga op zoek naar de QR-code die je leidt naar alle specs en samenwerkingspartners.
Raoul van de Wetering, de relaxte projectontwikkelaar
‘De energietransitie sexy? Nee, totaal niet. Maar we moeten wel echt iets doen. Het klimaat is van de leg, grondstoffen worden schaars. Ik heb kinderen. Je wil dat zij toekomst hebben. Daarom denk ik dat we met zijn allen een maatschappelijke plicht hebben om in de energietransitie te investeren.’
In zijn optiek is dat een huis ‘zonder gas en het liefst met nul op de meter, zodat we zo duurzaam mogelijk om kunnen gaan met de grondstoffen die we hebben en als je energie opwekt dat je het ook direct gebruikt, een soort circulair systeem.’
Financieel voordeel
Met zijn wil om te verduurzamen lijkt Van de Wetering, voor Makeltrent werkzaam in het vastgoed, een uitzondering. Zo stond bijvoorbeeld onlangs op de NOS site te lezen dat honderduizenden huurhuizen nog steeds enkel glas hebben. Iets wat volgens Casper Tigchelaar (TNO) te verklaren is doordat ‘een verhuurder er vaak geen belang bij heeft om een huis beter te isoleren. Want het financiële voordeel van de lagere energieprijs die dit met zich meebrengt merkt de huurder in zijn portemonnee en de verhuurder vaak niet.’
Raoul van de Wetering ziet dat voor appartementen in het middensegment – waar Makeltrent zich op richt – toch anders: ‘Bij wet worden steeds meer dingen vastgelegd: nieuwbouw moet van het gas af opgeleverd worden en ook bij transformaties van vastgoed wordt via het bouwbesluit de druk steeds meer opgevoerd om te verduurzamen.’
Daarnaast zijn er financiële voordelen voor de verhuurder te behalen: ‘Er zijn banken die gunstige leningen verstrekken als het geleende geld ingezet wordt voor verduurzaming. De waarde van het vastgoed wordt groter. En dan kan je ook nog als verhuurder in het middensegment meer huur vragen voor een energiezuinige woning.’
Pionieren
Het zijn zaken die nodig zijn om een businesscase te kunnen bouwen voor verduurzaming van vastgoed. Maar het zijn niet de dingen waar Raoul warm van wordt. Pionieren, experimenteren, concepten uitdenken en groots dromen: dat zijn zaken waar je hem voor wakker kan maken. Dus toen Makeltrent twee jaar geleden in het bezit kwam van een bijzonder stuk grond aan de Tweede Nieuwstraat, zag hij al snel een kans om diep in de energietransitie te duiken.
‘Naast het woonhuis stonden op dat terrein vroeger twee koelcellen dus wij dachten: ‘Dat is zo goed geïsoleerd, laten we hem omdraaien en er een warmtecel van maken.’ Dat was trouwens leuk bedacht maar de constructie was zo slecht dat we ze zo goed als moesten slopen.’
Hoe gaan we dit doen?
Voor Van de Wetering was dit de start van een traject waarin hij alle kans pakte om uit te zoeken hoe hij, als projectontwikkelaar, aan de slag kon met de energietransitie. Hoe kan je appartementen verbouwen zodat ze zo min mogelijk energie verbruiken? Zonder enige ervaring op het gebied van de energietransitie zag Van de Wetering gelijk in dat hij dit niet in zijn eentje kon:
‘Ik heb een groepje verzameld met onder andere Vlaar Techniek, een architect, een bouwkundig tekenaar en WoonHuis. Die laatste verzorgt energieprestatiekeuringen en heeft daardoor veel inzicht in welke resultaten je kan verwachten bij verschillende scenario’s. De samenwerking met deze partijen is goed bevallen. Maar bij een volgend project zou ik toch ook andere partijen aan tafel willen hebben zoals HET, Hilverzon of Alba Concepts. Dat blijken de lokale partijen waar wel echt de expertise zit.’
‘Maar goed, dit clubje mensen heb ik de vraag gesteld: hoe gaan we dit doen? We willen geen gas, welke mogelijkheden heb je dan? Wat is het stroomverbruik als we deze opties kiezen en is het haalbaar? Het doel dat we daarbij steeds voor ogen hadden was een zo’n circulair mogelijk systeem neerzetten. Dus als je energie opwekt, je deze ook zelf direct weer kan gebruiken.’
Vanuit dat circulaire systeem denkend vroeg Van de Wetering zich nog iets anders af: ‘Hoezo spoelen we water zo makkelijk het riool in? Helemaal als je dan hoort dat je water van de wasmachine en regenwater kan opvangen en weer hergebruiken. We zijn nu aan het oefenen dus laten we kijken wat we daarmee kunnen.’
‘Weet je, voordat we begonnen wist ik nog helemaal niets van de energietransitie. Hoe mooi is het dan als je een project kan doen en helemaal los kan gaan. Het bleek een super leerzaam dossier. Het is waanzinnig interessant om er helemaal in te duiken. Natuurlijk valt er nog veel te leren, dat weet ik ook wel, maar voor ons was dit echt een verrijking.’
Verslavend
Van de Wetering heeft zelf tijdelijk op de Tweede Nieuwstraat gewoond. Het gaf hem de kans om alles uit te proberen en te ontdekken wat wel en niet werkte. ‘Zonnepanelen en isoleren zijn toch echt de grootste succesfactoren. Isoleren merk je echt in een woning. We hadden een RC waarde van 6 met een dikke spouw. Dat is bijzonder om te merken hoe lekker warm het dan in huis blijft. Dat je niet echt de verwarming hoeft aan te zetten.’
Ook ontdekte hij dat teveel meetsystemen naast elkaar gaan storen waardoor de metingen niet meer kloppen. Maar ook dat als zij eenmaal werken ze een behoorlijke verslavende factor hebben: ‘Daardoor kan je kijken wat nou de optimale instellingen zijn. Wat werkt wel en wat niet? Op een bepaald moment had ik tijdens een dag helemaal niets verbruikt. Daar werd ik helemaal happy van.’ Overigens bleek niet alleen Raoul hooked aan de meters: ‘Er was bijvoorbeeld een huurder en die betaalde meer dan verwacht aan energiekosten. Dus daar ging iets fout. Het werd voor iedereen een soort puzzel: wat gebeurt daar? Grappig dat je dan met elkaar gaat praten over hoe je de kosten gaat verlagen.’
En dat idee van het water opvangen? Dat bleek in onze regio wel een heel ingewikkelde ingreep:
‘Die tank is 10.000 liter, dus alleen het water al weegt ook 10.000 kg. En het betonnen omhulsel eromheen maakt het nog veel zwaarder. Als je dat op een zandbodem zet dan kan het gaan verschuiven, dus daar moet ook weer een betonnen bak omheen. Vanuit een investeringsperspectief blijkt dat, in een stad die op zandgrond staat, te duur.’
Lokale kennis bij elkaar brengen
Wat zijn in zijn ogen zaken die voor een breder draagvlak kunnen zorgen voor de energietransitie? Van de Wetering pleit voor een plek waar lokale kennis bij elkaar komt en toegankelijk is. ‘Er is zo ontzettend veel kennis op het gebied van de transitie maar het komt er niet uit, het wordt niet gedeeld. Hoe vind je elkaar, hoe zorg je dat informatie beschikbaar is? Als je, net als ik in het begin, helemaal niets weet van de energietransitie, waar ga je dan heen om informatie te verzamelen? Wij hebben geprobeerd een bijdrage te leveren door street art te maken die naar de huizen op de Tweede Nieuwstraat toeleidt. In een van de bloemen is een QR code te vinden waarin mensen kunnen zien wat er binnen allemaal gebeurd is. Maar dat is ons project. Hoe krijgen we al dat soort dingen bij elkaar?’
‘Daarnaast vind ik het echt zo raar dat duurzaamheid nog steeds niet bij de overheid bovenaan staat. Dat, zoals in de Siriusstraat, het aangezicht belangrijker is dan zonnepanelen, dat je sommige dingen niet kan toepassen omdat je er geen vergunning voor krijgt bij de gemeente. We moeten elkaar wel echt scherp houden, die hele klimaatproblematiek is niet iets tastbaars. Hoe ga je mensen betrekken bij de energietransitie die nu nog niet aangehaakt zijn? Het is reteduur en vandaag is er nog geen noodzaak. En als je dan een subsidie aan wil vragen wordt het zo ingewikkeld gemaakt. De vragen zijn lastig om te beantwoorden. Je schiet alles voor in de hoop dat het vergoed wordt, dan moet je in sommige gevallen twee jaar wachten op je geld.’
Niet sexy, maar wel super interessant
Raoul heeft zich er niet door laten weerhouden en heeft zijn weg inmiddels gevonden: ‘Het is mij in ieder geval zo goed bevallen dat ik hier verder mee blijf gaan. En het tofste is: steeds een stapje verder. Als je dan heel veel toepast kan je op een gegeven moment vanzelf zien wat het best werkt en wat je een volgende keer beter achterwege kan laten.’
‘Nee, energietransitie is niet sexy, maar wel super interessant. Het is een uitdaging: elk huis is anders dus elk huis moet je anders benaderen. Staan er veel bomen om het huis? Dan hebben zonnepanelen niet zoveel zin, dan zul je moeten gaan nadenken: hoe ga ik dat doen? Het is niet een standaard protocol dat je op elk huis kan gooien. Dus je moet zelf gaan nadenken: wat kan ik toepassen? En het is super interessant dat je je daar zelf in mag verdiepen.’