In gesprek: Wijs met wind en zon
Op zondag 4 oktober 2020 ging Hilversum100 in gesprek over windturbines en zonneweiden. Gaan we aan de energiebehoefte in Hilversum en ’t Gooi voldoen zodat de regio energieonafhankelijk wordt? Aan tafel bij gespreksleider Ingrid Giebels zitten drie lokale politici: Jacqueline Kalk (PvdA), Lex van Waarden (GroenLinks) en Jacobine van Dijk (CDA). Ivo Booijink, lid van de bewonersadviesgroep voor de Regionale Energie Strategie, maakt de tafel compleet.
Een verslag in beeld en woord.
Hilversum100 In Gesprek Wijs met windturbines en zonneweiden
Nadat zij iedereen heeft welkom informeert gespreksleider Ingrid Giebels naar de klimaatambities van haar gasten aan tafel. Aan tafel zitten Jacqueline Kalk (PvdA), Lex van Waarden (GroenLinks), Jacobine van Dijk (CDA) en Ivo Booijink, lid van de bewonersadviesgroep voor de Regionale Energie Strategie.
Jacqueline Kalk vertelt wat de PvdA vindt: Hilversum moet gewoon meedoen met alles dat er lokaal, regionaal speelt. De drempels die worden opgeworpen, zijn politieke keuzes waardoor de snelheid eruit gaat. De onzekerheid is er, maar wachten betekent altijd te laat zijn. Nu starten, werken aan betaalbaarheid. Alle drempels zijn oplosbaar en zijn geen reden tot uitstel.
Jacobine van Dijk geeft aan dat het CDA een focus op besparen en minder op opwek voorstaat. De regionale energietransitie richt zich op de regio en kijkt niet over deze grenzen heen. Volgens het CDA heeft Hilversum geen vlaktes waar windmolens op gezet kunnen worden.
Voor Lex van Waarden kan de lat altijd hoger. Voor GroenLinks is het én-én: onze omgeving is fantastisch maar die windmolen kan best.
Ivo Booijink vertelt dat voor de adviesgroep van Hilversummers voor de Regionale Energie Strategie de combinatie van zon en wind van belang is. Beide energiebronnen zijn beschikbaar en betaalbaar. De adviesgroep wil naast zon juist ook de windtechniek inzetten. Buiten de gemeenteraad is hiervoor draagvlak is, daarom is het belangrijk nu te beginnen met realiseren.
Nationaal, regionaal, lokaal
In heel Nederland wordt gekeken naar gebieden om energie op te wekken. In politiek Hilversum is het zoekgebied voor wind afgevallen en ligt er een hoge ambitie ‘zon op dak’ en opwek via zonnepanelen in de bebouwde omgeving.
Jacqueline Kalk (PvdA) herinnert iedereen aan een motie uit 2019 ‘geen dak onbedekt’. Deze motie kreeg toen geen meerderheid. Ze vraagt zich af hoeveel draagvlak de uitspraak over zon in plaats van wind heeft als deze motie is gesneuveld? Ivo Booijink vertelt dat hij lid is van HilverZon en HET, de twee lokale energiecoöperaties. Hij ziet dat gesprekken over zon wel lukken, maar nieuwe instrumenten vanuit overheid nodig zijn. De ervaring leert, aldus Lex van Waarden (GroenLinks) dat informeren en stimuleren nodig zijn om versnelling te krijgen en dat mensen dan echt gaan meedoen. Hiervoor ontbreekt helaas de steun vanuit de Hilversumse politiek.
Jacobine van Dijk (CDA) legt de nadruk op innovatie en noemt een kernreactor, burgers willen geen windmolens. Zij ziet ook geothermie als mogelijkheid. Jacqueline Kalk stelt dat nu moet worden gepraat over bewezen technologie voor 2030. Geothermie is nog niet bewezen, we moeten van fossiele energie af en daarmee vandaag beginnen.
De wind waait ook in Hilversum
Lex van Waarden (GroenLinks) stelt dat Nederland het slechtste jongetje van de EU is. Jacobine van Dijk (CDA) benadrukt nogmaals dat wind niet lukt in deze regio: de burgers willen het niet. Windmolens langs de snelweg zijn prima in te passen volgens Ivo Booijink. Jacqueline Kalk (PvdA) weet dat niemand de hei op wil om energie op te wekken, maar je kunt niet op voorhand gebieden uitsluiten. Lex noemt de trots van Hilversum op de TV-toren; daar kan de trots op een windturbine prima bij. Ivo stelt dat locaties ook profijtelijk kunnen zijn voor inwoners wanneer zij geld verdienen met het opwekken van energie. De gemeenteraad kan lokaal eigendom financieel aantrekkelijk maken. Jacobine blijft erbij: we willen het aanzicht van de natuur handhaven in Hilversum.
De zon schijnt op alle daken
Jacobine van Dijk heeft op haar bedrijf het grootste platte dak van Hilversum maar nog zonder zonnepanelen. Zo vraagt ze zich af: is het wel veilig, is het verzekerbaar, zijn zonnepanelen niet vervuilend? Ook moet het dak worden vervangen dus aanleg is nu niet slim. Ivo Booijink adviseert Jacobine haar dak aan bijvoorbeeld HilverZon te verhuren: dan heeft zij er zelf geen omkijken naar en krijgt wel de revenuen van de panelen. En besef dat zonnepanelen veel schoner zijn dan een kolencentrale.
In Hilversum zijn veel gebouwen van een vereniging van eigenaren (VvE’s). Jacqueline Kalk (PvdA) vindt het jammer dat weinig VvE’s hun daken beschikbaar stellen voor zonnepanelen. VvE-vergaderingen blijken in Yvo’s ervaring vaak taai op deze onderwerpen maar ook zij kunnen met HilverZon of HET om tafel. De energiecoöperaties ontzorgen VvE’s wanneer zij hun dak willen benutten voor het opwekken van energie.
Zijn er in Hilversum locaties te bedenken voor zonnepanelen op parkeerplaatsen? vraagt Ingrid Giebels. Daar is nu nog niets over bekend, antwoorden de gasten aan tafel.
Ondernemers zien mogelijkheden
Vanuit de zaal wordt voorgesteld, vooral te kijken naar wat wel kan, naar de mogelijkheden die we hebben. Duurzaamheidsadviseur Joost Bennekers praat met ondernemers die wel willen meedoen met zonnepanelen. Zijn oproep: start met die bedrijfsdaken. De gemeente kan dit onder meer faciliteren door individueel in gesprek te gaan en vragen te beantwoorden. Neem drempels weg zodat ondernemers aan de slag kunnen: er is nu momentum.
Gaan we direct aan de slag of wachten we af?
Jogchum Kooi, Grootouder voor het Klimaat, vraagt aan de gasten aan tafel: wat zeg je tegen je kleinkinderen als de wereld over 30 jaar niet meer leefbaar is? Jacobine van Dijk (CDA) denkt niet dat de wereld over 30 jaar minder leefbaar is. Zij gelooft in de beweging om meer bewustzijn te kweken en te besparen. Wind en zon zullen echter niet voldoende zijn, dus moeten we andere mogelijkheden niet uitsluiten.
Ivo Booijink (bewonersadviesgroep) werpt tegen dat nu handelen geboden is en dat duurzaam opwekken met wind en zon technisch en economisch gewoon kan. Jacqueline Kalk (PvdA) doet de oproep: laten we niet uitstellen en nu doen wat vandaag kan. Ook op gemeenteniveau. Lex van Waarden (GroenLinks) stelt voor om de Hilversumse Kindergemeenteraad om advies te vragen.
Het gesprek was ook online via Zoom te volgen. Enkele reacties uit de chat:
- En besparen én windmolens én zonnepanelen: want we willen niet aan zee wonen.
- Kerncentrales: willen we die? In Hilversum? Doe een peiling!
- Lokaal eigendom van een windmolen: een goed idee.
- Windmolens, zonnepanelen: het is misschien even wennen maar straks heel gewoon. Net als tv-antennes en treinen.
Even wennen
GroenLinks en PvdA onderschrijven opmerkingen van chatters dat windmolens en zonnepanelen over een tijdje heel gewoon zijn. Lex van Waarden stelt dat verandering voor iedereen moeilijk is, maar dat een windmolen in de omgeving, mits op juiste plek, ook prima kan. Jacqueline Kalk vult aan dat het uitzicht ook went. Dat is tenminste haar ervaring toen ze vlakbij Duitsland woonde met een hele rij windmolens op de grens. Jacobine van Dijk vraagt zich af of je door de burger serieus wordt genomen als je dit zegt. Het CDA vindt uitspraken hierover kul: het geluid en de aantasting aan het landschap zullen volgens haar niet ‘even wennen’ zijn.
Hoe Hilversum100 kan bijdragen
Afsluitend heeft gespreksleider Ingrid Giebels nog een prangende laatste vraag: Hoe kan Hilversum100 een rol spelen in de energietransitie?
Meedoen en meepraten waar het kan, adviseert Jacqueline Kalk. We zullen het samen moeten doen. Met open blik blijven kijken.
Laat voorbeelden zien en vul elke week een pagina in de Gooi en Eembode om het zichtbaar te maken, tipt Lex van Waarden. Alle burgerplatforms kunnen hier samen een goede rol in spelen. Als gemeente moeten we dit thema niet loslaten maar het samen doen, veel actiever dan eerder.
Ivo Booijink stelt voor dat we in Hilversum verder praten over één of meer locaties voor windmolens. Het is belangrijk dit in alle rust te doen. Laat de gemeente dit organiseren en expliciet alle betrokkenen en partijen daarvoor uitnodigen.
Jacobine van Dijk heeft het advies van de bewonersadviesgroep op prijs gesteld. Dat kan verder uitgebreid worden: leuke lokale duurzaamheidsinitiatieven zijn altijd goed.
Doe ook mee …
Het laatste woord is aan Aernoud Olde, die zich vanuit Hilversum100 bezighoudt met de regionale energiestrategie en de energietransitie. Hij nodigt iedereen uit, om zich aan te sluiten bij Hilversum100. En wil je zelf aan de slag met je huis, om het comfortabeler te maken en de energierekening te verlagen? Google op energiecoach Hilversum en nodig er één uit voor vrijblijvend advies, een dienst die wordt ondersteund door de gemeente Hilversum.
Hiermee komt ook dit gesprek tot een einde. Hilversum100 dankt haar gasten met een bos bloemen van de biologische en duurzame bloemenservice van Toma van den Bosch.
Aan de Hilversum100 productie Wijs met wind en zon werkten mee: Beeldlijn/Adri Gersen (video), Arnoud van den Heuvel (videobewerking), @AllArt (zaal en techniek), Paula Harte (blog), Aernoud Olde, Ingrid Giebels en Paul Basset (redactie)