Verslag Zero Waste Café
De Week zonder Afval 2023 trapten we in Hilversum af met het Zero Waste Café, georganiseerd door ClubR, Hilversum100 en deelnemers van Zero Waste Hilversum. Tijdens de avond werd veel informatie gedeeld over hoe we afval kunnen voorkomen thuis, met voedselverspilling en door te repareren. En hoe we als persoon en in gesprek met anderen kunnen veranderen zonder schuldgevoel en schaamte.
Marjolein Lever leeft sinds 2019 met haar gezin afvalvrij. Gedreven door de enorme daling van het aantal insecten in natuurgebieden is zij stap voor stap afval in huis tegengegaan. In september 2019 kon zij haar prullenbak het huis uit doen. Sindsdien helpt Marjolein anderen met hun eerste stappen op het zero waste pad. Dat doet zij via instagram met Marjolein doet Groen, via Zero Waste Hilversum en Zero Waste Nederland. Ook organiseert zij 1 á 2x per jaar een Zero Waste Tour in Hilversum en is zij één van de initiatiefnemers van het maandelijks DIY Kledingrepair Café in Hilversum, georganiseerd door ClubR. Marjolein deelt haar tips:
- Ga anders boodschappen doen. Doe boodschappen met eigen verpakkingen bij winkels waar dat geen probleem is.
- Voor de boodschappen:
- Maak zoveel mogelijk gebruik van statiegeldflessen & potten.
- Gebruik katoenen zakjes & rvs bakjes
- Gebruik bijenwasdoeken voor de kaas
- Maak andere keuzes, haal bijvoorbeeld groente en fruit bij lokale moestuinen en kwekers.
- Neem voldoende tijd voor het (2e hands) vinden van spullen en cadeaus. Je hebt dan vaak voldoende tijd om het gewenste cadeau en spullen te vinden.
Belangrijkste les uit de avond is dat degene die afvalvrij boodschappen (willen) doen, daarmee vooral moeten doorgaan. Het werkt als inspiratie voor anderen in de winkel (vaak positieve reacties hierop) waardoor anderen hun eerste stappen gaan zetten om ook afvalvrij boodschappen te gaan doen. Je kan Marjolein blijven volgen via haar Instagram account Marjolein doet Groen.
Hester Gietelink nam ons mee op het gebied van voedselverspilling, want dat is hoog. Ten eerste: 55% (!) van het goede voedsel wat wordt weggegooid gebeurt bij huishoudens. Dat is een stuk minder dan in de horeca, bij winkels, in de landbouw en bij verwerkers. Ruim 33 kilo voedsel per persoon per jaar wordt weggegooid. Dat is zo’n 9 procent van ons gekochte eten. Dat komt neer op 140 euro aan voedsel. Alle Nederlandse huishoudens samen verspillen daarmee 590 miljoen kilo (!) goed voedsel. Om dit tegen te gaan heeft Nederland als doel gesteld om de voedselverspilling in 2030 te halveren ten opzichte van 2015. Het streven is dat dan in Nederland niet meer dan 21,6 kilo voedsel per persoon per jaar verspillen. En iedereen kan hieraan bijdragen.
Hester heeft veel goede tips om voedselverspilling tegen te gaan:
- Weet wat je in huis hebt
- Maak een boodschappenlijstje
- Koop 2 keer per week verse groenten, fruit en zuivel
- Vermijd vers-aanbiedingen als je het niet op krijgt
- Kook op maat (meet vooral rijst, pasta en aardappelen af)
- Bewaar restjes goed zichtbaar en met een duidelijke datum erop
- Introduceer een vaste kliekjesdag
- Eet 1 dag in de week uit de vriezer
- Gooi niet zomaar iets weg na de THT-datum, maar kijk, ruik en proef of iets nog goed is
- THT is meestal veel langer houdbaar
- Meld je aan voor de verspillingsvrije week in sept
- Gebruik de kalender van Milieucentraal en eet vooral met de seizoenen mee
En deze tips helpen om duurzaam te koken:
- Gebruik deksels bij het koken. Een deksel zorgt voor 2 tot 3 keer minder energieverbruik.
- Gebruik weinig water. Daardoor blijven ook meer vitamines behouden.
- Kies een kleinere pan. Kleinere oppervlakten zorgen voor minder warmteverlies.
- Zet het vuur niet te hoog als je op gas kookt. Als je op half of laag vuur kookt, duurt het wat langer voor je eten klaar is, maar je bespaart hiermee 45 tot 80% energie.
- Eten bereiden in de magnetron of stoomoven kost weinig energie. De frituurpan verbruikt de meeste energie.
- Kies bij voorkeur voor een elektrische bron op groene stroom en onderzoek de mogelijkheid om te stoppen met koken op gas.
Belangrijkste les vanuit de thematafel is dat veel praktische tips gedeeld kunnen worden met huishoudens, zoals hier bovenstaand. Dit kan via campagnes, flyers en informatieavonden.
Hoe krijgen we heel Hilversum aan het repareren. Deze vraag legde Pien Gerards, projectmedewerker van de gemeente Hilversum, ons voor. Het is hard nodig om de groeiende afvalberg te verminderen en het (laten) repareren is daarvoor één van de mogelijkheden. Daarmee wordt immers afval voorkomen en aanschaf van nieuwe spullen vaak uitgesteld. De gemeenschap in Hilversum zit vol met reparatieskills, hoe spreken we deze aan en hoe krijgen we inwoners en bedrijven aan het repareren krijgen? Daarbij gaat het om laten repareren, samen repareren en natuurlijk ook zelf doen. Belangrijkste les vanuit de thematafel is dat repareren voor iedereen toegankelijk moet zijn en blijven. En dat er nog veel te winnen is op dit vlak.
Wanneer je je gedrag wilt veranderen, lopen mensen regelmatig aan tegen opmerkingen van anderen. Hoe kan je daarmee omgaan? En hoe kan je toch een prettig gesprek hebben wanneer de meningen anders zijn? Roos Rijcken, Klimaatcoach en actief voor Klimaatgesprekken, nam ons mee over welke gesprekstechnieken je kan toepassen om goede gesprekken te blijven houden bij verschillende meningen en inzichten. Belangrijkste les hierbij is om vooral te luisteren naar anderen. Luister naar wat de ander te vertellen heeft en ga mee in haar of zijn uitleg. Door te luisteren worden vaak de achterliggende redenen duidelijk waarom iemand zo denkt. En respecteer elkaars verschillende meningen.
Veranderen betekent vaak niet alleen opmerkingen van anderen maar ook een innerlijke “strijd” rondom deze verandering. Suzanne Pepping, gedragsdeskundige, nam ons mee in hoe we kunnen veranderen zonder schaamte en zonder schuldgevoel. Zij ging daarbij o.a. in op het vooroplopen bij een nieuwe verandering. Je kan je hierbij eenzaam en alleen voelen. De aanwezigen werd gevraagd tijdens een gesprekje met degene naast je, ieder een moment te benoemen waarop je zelf een gevoel van schaamte had bij een verandering van gedrag. En wat je daarmee hebt gedaan. Wat bleek: velen hebben heeft wel zo’n moment gehad. Suzanne gaf de tip om de eigen gevoelens te erkennen en deze te delen. Maak daarbij onderscheid tussen ‘ik ben bang’ of ‘er is angst in mij’. Vaak staat tegenover angst ook de drijfveer waarom je wilt veranderen. Neem beide emoties mee in jouw verandering. En onthou daarbij: niet alles lukt en dat is ook een succes. Bepaal daarbij zelf de definitie van succes en jouw growth mindset.
Na de verschillende sprekers gingen de aanwezigen met elkaar in gesprek aan de verschillende thematafels Afvalvrij leven, Gesprekstechnieken, Hoe we Hilversum aan het repareren krijgen en Hoe we voedselverspilling kunnen tegen gaan.
Tijdens de gehele avond konden de aanwezigen hun ideeën delen hoe we in Hilversum afval kunnen verminderen en kunnen voorkomen. Dat leverde waardevolle ideeën op.
Het was een goede avond. Dankjewel voor alle aanwezigen en vast tot het volgende Zero Waste Café!